Dzięki LKP widać, że można osiągnąć kompromis między najważniejszymi zadaniami leśnictwa: gospodarką leśną mającą na celu m.in. produkcję drewna, ochroną przyrody, badaniami naukowymi i szeroko rozumianą edukacją. Są dowodem, że trwale zrównoważona, wielofunkcyjna gospodarka leśna przeciwdziała zagrożeniom lasu, wynikającym z rozwoju cywilizacji.

Testuje się tu nowe technologie leśne i szkoli Służbę Leśną. Prowadzi prace badawcze oraz doświadczenia, których efekty są później wdrażane w całych Lasach Państwowych. Dzięki temu zasady ekorozwoju są upowszechniane we wszystkich lasach zarządzanych przez PGL LP.

LKP stanowią także forum współpracy leśników ze społeczeństwem. W radach naukowo-społecznych każdego LKP zasiadają przedstawiciele lokalnych władz samorządowych, autorytety świata nauki, reprezentanci organizacji pozarządowych, przemysłu drzewnego, lokalnych mediów, osoby obdarzone szczególnym zaufaniem społeczności lokalnych.

Warto podkreślić, że leśne kompleksy promocyjne to oryginalna, rodzima idea promowania ekologicznego leśnictwa. Jedynym odpowiednikiem w Europie jest szwedzka koncepcja lasu modelowego, a poza Europą – podobna, nieco wcześniejsza inicjatywa kanadyjska. Pomysł tworzenia LKP spotkał się z uznaniem wśród europejskich leśników i naukowców.

Leśny Kompleks Promocyjny „Sudety Zachodnie” został utworzony 14 października 2004 roku, jako pierwszy na Dolnym Śląsku i w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. Obejmuje swoim zasięgiem całe Góry Izerskie oraz zachodnią część Karkonoszy. Jest jednym z najmniejszych ( 22 866 ha ), ale z niepowtarzalnymi w skali Europy walorami przyrodniczymi. Obejmuje lasy górskie Nadleśnictwa Szklarska Poręba i Świeradów ( Obręb Świeradów ).

Dodatkową atrakcję LKP Sudety Zachodnie stanowi bezpośrednie sąsiedztwo czeskiej części Gór Izerskich i bliskość granicy z Niemcami. Polskie Góry Izerskie są najbardziej wysuniętą na zachód częścią Sudetów. Jeszcze w XVIII wieku zaliczano je do Karkonoszy. Swoją nazwę zawdzięczają transgranicznej rzece, Izerze (czyli po prostu „jezioro” - „mokradło”). Bierze ona swój początek w dwóch potokach wypływających z południowych zboczy Smreka (1122 m n.p.m.) oraz Stogu Izerskiego (1107 m n.p.m.) i jest prawym dopływem Łaby.

Zajmujące powierzchnię blisko 380 km2 polskie Góry Izerskie to prawie równoległe dwa masywy górskie: Wysoki Grzbiet, z najwyższą, liczącą 1126 m n.p.m. Wysoką Kopą i Grzbiet Kamienicki z kulminacją Kamienicy, o wysokości 973 m. Po stronie Izery rozciągają się na obszarze ponad 600 km2. Góry Izerskie podzielone są nie tylko granicą państwa. Czeska część zbudowana jest z młodszych granitów, a polską niemalże w całości tworzą sędziwe, popękane skały metamorficzne, głównie gnejsy, łupki i granitognejsy liczące około 450 milionów lat bogate w liczne minerały. Od średniowiecza Góry Izerskie były penetrowane przez poszukiwaczy skarbów. Walończycy (poszukiwacze skarbów) najbardziej upodobali sobie Halę Izerską, gdzie znajdywali rubiny, szafiry, agaty, złoto i czarny izeryn (tytanian żelaza FeTiO3). Okazy ametystów i kryształów górskich znajdują się do dziś w kopalni odkrywkowej „Stanisław”. Jest to największa w Europie żyła czystego kwarcu długości 7 km i szerokości 300 m. Od wieków na zboczach Grzbietu Kamienickiego wydobywano rudy cyny i kobaltu. Wiadomo też, iż wnętrze gór kryje rozproszone złoża rud uranu. Z geologiczną budową i historią tych gór wiąże się występowanie jeszcze jednego bogactwa: wód mineralnych w okolicach Świeradowa Zdroju.

Góry Izerskie i Karkonosze stanowią pierwszą przeszkodę orograficzną na drodze napływających z zachodu wilgotnych mas powietrza, czego następstwem jest prognozowany od 50-100% wzrost natężenia opadu. Jednocześnie ich ukształtowanie, powoduje wychwytywanie wiejących wiatrów zachodnich i południowo – zachodnich, wraz z niesionymi przez nie zanieczyszczeniami. Charakterystyczne, wyjątkowo ostre warunki klimatyczne predysponują lasy do większej podatności na oddziaływanie pozostałych czynników stresowych oraz utrudniają odnawianie lasu, szczególnie na dużych otwartych powierzchniach.

Położenie szczególnie północnych, stromych stoków tych gór, stwarza dogodne warunki do występowania wiatrów fenowych  (do 130 dni w roku), które powodują znaczne szkody w drzewostanach (osiągają znaczną siłę w porywach osiągających 30 m/s).

Roczne opady kształtują się od 1400 do 1700 mm, a opady dobowe często osiągają 50 mm. Okres wegetacyjny trwa 150 – 160 dni. Pokrywa śnieżna zalega od 3 do 7 miesięcy. W ciągu roku odnotowuje się od 140 – 170 dni z przymrozkami oraz do 240 dni mglistych. Przeciętna roczna temperatura na wysokości 640 m.n.p.m. wynosi +5OC i maleje do  +2,5 OC na wysokości 640 m.n.p.m.

Stałe osiedla ludzkie w Sudetach pojawiły się stosunkowo późno. Przyczyny zakładania tu siedzib ludzkich bywały rozmaite. Najpowszechniejsze były ucieczki przed prześladowaniami i wojną. Większość osad założyli protestantcy uchodźcy z Czech, szukający na Śląsku schronienia przed prześladowaniami religijnymi we własnym kraju. W Karkonoszach do tego typu zasiedlenia najbardziej przyczyniła się wojna trzydziestoletnia. Działania wojenne lat 1618 – 1648 objęły prawie całą Europę Zachodnią i Środkową z wyjątkiem Rzeczpospolitej Polskiej. W czasie wojny trzydziestoletniej powstało w Karkonoszach kilka osad, z których sześć w formie samodzielnej lub jako części innych miejscowości, funkcjonuje do dzisiaj. Pozostałe bądź zniknęły wraz z zakończeniem działań wojennych, bądź przetrwały do XX wieku, lecz dziś już nie istnieją. Pierwsze osady, które powstawały w Karkonoszach miały charakter typowo rolniczy. Z czasem uprawa roli została wyparta przez źródła pozarolnicze: wydobycie minerałów, hutnictwo, wyrąb lasów, przetwórstwo drzewne, tkactwo czy płóciennictwo w okresie późniejszym podstawą utrzymania się ludności stał się przemysł turystyczny. Wsie miały układ łańcuchowy i powstawały na trasie cieków wodnych, potoków górskich lub obszarów źródliskowych. Jedną z pierwszych, która powstała w Górach Izerskich była Wielka Izera (Gro-Iserbaude). Pierwszy dom na Hali Izerskiej postawił w roku 1630 ewangelicki uciekinier z Czech imieniem Tomasz. Zajmował się połowem pstrągów oraz myślistwem. Zasiedlenie Hali Izerskiej nastąpiło znacznie później niż sąsiedniej założonej w roku 1550 Jizerki (Klein-Iser).

KLĘSKA EKOLOGICZNA W GÓRACH IZERSKICH

Najdalej wysunięte za zachód pasmo Sudetów było w latach osiemdziesiątych miejscem nie tylko wielkoobszarowego uszkodzenia drzewostanu, ale destrukcji i rozpadu całego ekosystemu leśnego. Zjawisko to zostało nazwane klęską ekologiczną, choć bardziej trafna nazwa to choroba spiralna ekosystemu leśnego. Zespół synergicznych czynników, w którym czynnik antropogeniczny odegrał największą rolę doprowadził do usunięcia zamierającego lasu z powierzchni ponad 15 tysięcy ha. W procesie zamierania drzewostanów w Górach Izerskich ujawnił się szczególny bodziec chorobotwórczy w postaci imisji przemysłowych, choć na całość procesu nazwanego klęską ekologiczną w Sudetach złożyły się trzy czynniki chorobotwórcze (stresowe):

• antropogeniczny
• biotyczny
• abiotyczny

Równocześnie na zamieranie lasów w wyższych położeniach górskich, bardzo znaczący wpływ miało synergiczne oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza ze stresującymi warunkami biotopu, w którym niekorzystne warunki chorobotwórcze potęgowały swoje oddziaływanie, powodując zamieranie ekosystemów leśnych.

                Istotą choroby spiralnej jest jedność miejsca i czasu oddziaływania czynników szkodotwórczych, niezmiennie biorących udział w zamieraniu lasu. W modelu choroby spiralnej ujawnia się szczególną rolę imisji przemysłowych. Napędzające się samoistnie zjawisko doprowadza nie tylko do śmierci drzewostanu, lecz do rozpadu ekosystemu i likwidacji lasu jako formacji roślinnej. W tym modelu chorują nie tylko drzewa. Patologiczne zmiany zachowań i funkcji dotyczą organizmów na wszystkich poziomach troficznych. Uszkadzana jest gospodarka energetyczna ekosystemu leśnego.

Rysunek Nr 1. Model choroby spiralnej

TORFOWISKA W GÓRACH IZERSKICH

Jeszcze 80 lat temu powierzchnia torfowisk w Izerach była dwukrotnie większa niż obecnie. Z perspektywy zjawisk przyrodniczych, w ciągu tak krótkiego czasu wiele torfowisk uległo głębokim przemianom lub wręcz nieodwracalnej degradacji. Największe i najlepiej zachowane torfowiska są już chronione w największym rezerwacie torfowisk górskich w Europie „Torfowiska Doliny Izery”, powstałym 03 lipca 2000 roku.

Torfowiska Gór Izerskich zaliczane są do typu wysokiego i przejściowego. Mają specyficzny niepowtarzalny charakter. Pod względem genezy, ukształtowania powierzchni i szaty roślinnej wykazują wiele cech wspólnych z torfowiskami na dalekiej północy, zwłaszcza w Skandynawii. Ze względu na unikalny charakter ekosystemy torfowiskowe Gór oIzerskich mogą być uważane za torfowiska  o charakterze subarktycznym. Nie mają swoich odpowiedników w innych częściach Polski. O niepowtarzalnych wartościach przyrodniczych tych ekosystemów świadczy fakt, że sąsiednie torfowiska czeskie wpisane zostały na listę „Ramsar Sites” („Rašeliniště Jizery”) jako unikalne kompleksy subarktyczne ( w czeskiej części Gór Izerskich utworzono 20 rezerwatów, z których duża część to rezerwaty torfowiskowe o łącznej powierzchni ok. 500 ha). Na wspomnianej liście umieszczane są ekosystemy bagienne o znaczeniu międzynarodowym. Zainwentaryzowano tu 15 zbiorowisk roślinnych, często unikalnych dla obszarów górskich. Występuje tu około 20 chronionych, reliktowych i rzadkich gatunków roślin torfowiskowych. Dla wielu z nich tutejsze ekosystemy są ostatnią szansą przetrwania. Godne podkreślenia są retencyjne i krajobrazowe walory tych torfowisk. Jest to największy w górach Polski obszar torfowisk unikalny również w skali Europy. Rezerwat „Torfowiska Doliny Izery” o powierzchni 574 ha pełni następujące funkcje, uszeregowane według ich znaczenia dla głównego przedmiotu ochrony: ochronne, naukowe, edukacyjne, turystyczne. Istotne są również funkcje wodochronno-retencyjne, zwłaszcza po ogromnej degradacji ekosystemów leśnych Gór Izerskich.

Pomimo zauważalnych niekorzystnych zmian, które zaszły w ostatnich dziesięcioleciach na torfowiskach Gór Izerskich, ich flora jest nadal bogata i różnorodna. Dotychczas na tym obszarze odnaleziono i zidentyfikowano 110 gatunków, w tym 54 roślin zarodnikowych i 56 naczyniowych. Znaczna część tych roślin znalazła się na liście roślin zagrożonych w Polsce wyginięciem.

PRZEPISY PRAWNE REGULUJĄCE ZAKRES DZIAŁANIA LKP „SUDETY ZACHODNIE”

Największym i najsilniejszym narzędziem z zakresu public relations w Lasach Państwowych, a więc i Leśnego kompleksu Promocyjnego „Sudety Zachodnie” jest obecnie szeroko pojęta edukacja leśna społeczeństwa. Do jej prowadzenia obligują Polskę liczne umowy międzynarodowe. Obecnie Lasy Państwowe, zajmując się edukacją leśną opierają się na następujących krajowych aktach prawnych:

• Ustawa o lasach z 28 września 1991 roku wraz z późniejszymi zmianami, art. 54.
• Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska z 31 stycznia 1980 roku z późniejszymi zmianami, art.11
• Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku z późniejszymi zmianami,
• Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
• Dokumencie „Polityka ekologiczna państwa” uchwalonym przez Sejm RP w maju 1991 roku. Zgodnie z jego treścią program edukacji środowiskowej skierowany do szerokich kręgów społeczeństwa powinien być realizowany w ramach edukacji szkolnej i pozaszkolnej,
• Zarządzenie Nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 09 maja 2003 roku (znak sprawy ZO-733-6/03) w sprawie wytycznych prowadzenia edukacji leśnej społeczeństwa w Lasach Państwowych,
• Zarządzenie Nr 61 z 14 października 2004 roku Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, w sprawie powołania Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Sudety Zachodnie”