Wydawca treści
Historia
Nadleśnictwo Świeradów w obecnym kształcie (tj. składające się z dwóch obrębów leśnych – Świeradów i Lubań) powstało 1 stycznia 1979r. na podstawie Zarządzenia NZLP Nr 45 z dnia 10 listopada 1978r.
Utworzone ono zostało z dwóch poprzednio istniejących nadleśnictw – Świeradów i Lubań, przy czym część ówczesnego nadleśnictwa Świeradów (obręb Piechowice) o powierzchni 1448 ha została z dniem 1 stycznia 1979r. przekazana do nadleśnictwa Szklarska Poręba. Część byłego nadleśnictwa Lubań natomiast – oddziały
1-40 (o powierzchni 884 ha), na podstawie Zarządzenia NZLP Nr 3 z dnia 5 stycznia 1978r. została przyłączona do nadleśnictwa Pieńsk, a oddziały 55-82 (o powierzchni 577 ha) – do nadleśnictwa Lwówek Śląski. Powierzchnia nowoutworzonego nadleśnictwa Świeradów
z dniem 1 stycznia 1979r. wynosiła 16727 ha.
Byłe nadleśnictwa, które weszły w skład obecnego nadleśnictwa Świeradów powstały jako samodzielne jednostki w 1945r. na podstawie dekretu PKWN z dnia 12 grudnia 1944r.
Nadleśnictwo Świeradów – powstało z upaństwowionych lasów wielkiej i średniej własności prywatnej, własności kościelnej oraz własności chłopskiej. Jego powierzchnia wg stanu na 1.X.1946r. wynosiła 10158,33 ha. W latach 1946 – 1953 powierzchnia nadleśnictwa w wyniku zmian w stanie posiadania zwiększyła się do 11068,20 ha. W 1953r. nadleśnictwo zostało podzielone na dwa oddzielne nadleśnictwa – Świeradów Północ (o powierzchni 5732,33 ha) i Świeradów Południe (o powierzchni 5335,87 ha), z siedzibami w Świeradowie. W 1959r. obie jednostki ponownie połączono, przekazując jednocześnie do nadleśnictwa Piechowice powierzchnię 1298,00 ha, do nadleśnictwa Szklarska Poręba – 1496,73 ha oraz innym resortom – 4,99 ha. Powierzchnia odtworzonego nadleśnictwa Świeradów wyniosła ostatecznie 8268,48 ha.
Z dniem 28 października 1970r. w wyniku kolejnej reorganizacji do nadleśnictwa Świeradów przyłączono północno – zachodnią część zlikwidowanego nadleśnictwa Piechowice. Przyłączona część utworzyła obręb Piechowice (pozostałą część zlikwidowanego nadleśnictwa Piechowice włączono do nadleśnictwa Szklarska Poręba).
Od 1945r. do 1951r. nadleśnictwo Świeradów podlegało Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. W latach 1951-1958 istniała jednostka pośrednia, którą stanowił Rejon Lasów Państwowych w Jeleniej Górze. Samodzielność nadleśnictwo uzyskało z dniem 1 stycznia 1959r. – kiedy to stało się jednostką na pełnym wewnętrznym rozrachunku gospodarczym, podległą organizacyjnie OZLP we Wrocławiu.
Gospodarka leśna w nadleśnictwie od 1945r. była prowadzona pod kątem porządkowania lasu – usuwania remanentów drzewnych z okresu wojny, usuwania wywrotów, wykonywania zabiegów z zakresu ochrony lasu. Tworzono także struktury administracji leśnej. Od roku 1947 gospodarkę prowadzono w oparciu o sporządzone następujące plany urządzeniowe:
- przybliżona (prowizoryczna) tabela klas wieku drzewostanów, opracowana łącznie
z orientacyjną mapą przeglądową w 1946r. na okres lat 1947-1951, - plan prowizorycznego urządzania gospodarstwa leśnego na okres 10-letni, sporządzony w 1951r. na okres 1.X.1952r. do 31.IX.1961r.,
- jednorazowa rewizja użytkowania przedrębnego przeprowadzona niezależnie od prac prowizorycznego urządzania lasu w 1954r. i obejmująca drzewostany III klasy wieku
i starsze, - jednorazowa rewizja użytkowania rębnego, przeprowadzona w 1955r., celem ustalenia wielkości użytkowania rębnego na najbliższe 5-lecie oraz oszacowania wielkości aktualnego zapasu drzewostanów,
- plan definitywnego urządzania lasu, sporządzony w 1966r. na okres 10-letni – od 1.X.1966r. do 30.IX.1976r., przy wprowadzeniu zasady dokładnej regulacji stanu posiadania, opartej na ścisłym pomiarze geodezyjnym,
- pierwsza rewizja definitywnego urządzania lasu – opracowany plan urządzenia gospodarstwa leśnego na okres od 1.X.1976r. do 30.IX.1986r.,
- druga rewizja planu urządzenia gospodarstwa leśnego - opracowany plan urządzenia gospodarstwa leśnego na okres od 1.I.1988r. do 31.XII.1997r.
- trzecia rewizja planu urządzenia gospodarstwa leśnego - opracowany plan urządzenia gospodarstwa leśnego na okres od 1.I.1998r. do 30.XII.2007r.,
- czwarta rewizja planu urządzenia gospodarstwa leśnego - opracowany plan urządzenia gospodarstwa leśnego na okres od 1.I.2008r. do 30.XII.2017r.,
- aneks z dnia 13.06.2017r. do planu urządzenia lasu na okres od 1.I.2008r. do 30.XII.2017r.
Początki planowanej gospodarki leśnej opartej na inwentaryzacji i pomiarach
w lasach sudeckich, sięgają połowy XVIII wieku (rok 1750), kiedy to ustawą wstrzymano bezplanową gospodarkę leśną. Zasadniczym sposobem użytkowania były duże zręby zupełne, rzadziej cięcia smugowe szerokości 15-20 m (zakładane przeważnie prostopadle do warstwic z uwzględnieniem kierunków panujących wiatrów) z pozostawieniem nasienników buka, jawora, jodły i świerka celem uzyskania odnowienia naturalnego. Powierzchnie powstałych zrębów odnawiano pełnym siewem świerka, wysiewając około 30-40 kg nasion na 1 ha, bez przygotowania gleby. W późniejszym okresie wysiewano około 25 kg nasion na 1 ha, stosując ręczne przygotowanie gleby – w pasy. Od końca XIX wieku zaczęto stosować sadzenie w więźbie 2 x 2 m. Brakujące ilości nasion świerka rodzimego pochodzenia uzupełniano nasionami sprowadzanymi z różnych obszarów klimatycznych Europy. Postępowanie takie prowadziło do eliminacji ze składu drzewostanów gatunków domieszkowych – buka, jawora, jodły i w konsekwencji powodowało powstawanie sztucznych monokultur świerkowych wrażliwych na klęski żywiołowe. W 1925r. monokultury świerkowe stanowiły ponad 90% powierzchni leśnej. Cięcia pielęgnacyjne z uwagi na ich małą rentowność prowadzono tylko w niewielkim rozmiarze.
W wyniku wystąpienia na szeroką skalę w Sudetach Zachodnich procesów zamierania drzewostanów, całkowitemu wylesieniu uległo łącznie na terenie pięciu nadleśnictw (Świeradów – obręb Świeradów, Szklarska Poręba, Śnieżka, Kamienna Góra, Wałbrzych) 13260,57 ha. Stanowi to 20,84% ich ogólnej powierzchni leśnej. W efekcie zmian powierzchniowych nastąpił zdecydowany wzrost powierzchni młodszych klas wieku, przy jednoczesnym spadku udziału powierzchni średnich i starszych klas wieku. Na terenie Nadleśnictwa Świeradów obręb Świeradów – całkowitemu wylesieniu uległa powierzchnia 4482,41 ha, co stanowi c.a. 55 % ogólnej powierzchni gruntów leśnych obrębu.
Nadleśnictwo Lubań – powstało z przejętych w 1945r. i upaństwowionych lasów:
- prywatnych dużej własności (około 70% ogółu lasów prywatnych),
- prywatnych małej własności (około 30% lasów prywatnych),
- komunalnych – miast Lubań i Leśna,
- klasztornych i zakonnych,
- lasów fundacyjnych,
- państwowych (obejmujących w 1931r. tzw. ,,Wielki Las Lubański”).
W 1945r. z części przejętych lasów utworzono ówczesne nadleśnictwo Leśna, podległe Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. Pozostała część podlegała bezpośrednio Sudeckiemu Inspektoratowi Lasów Państwowych. W 1947r. z obu tych jednostek utworzono nadleśnictwo Biała Góra, które to z kolei w 1950r. podzielono na dwa oddzielne nadleśnictwa – Gierałtów i Zgorzelec.
W 1957r. w trakcie kolejnej reorganizacji, z lasów dawnego nadleśnictwa Leśna oraz
z części nadleśnictwa Gierałtów utworzono nadleśnictwo Lubań o powierzchni 7752,65 ha.
Z dniem 31 grudnia 1972r. na podstawie Zarządzenia Nr 58 NZLP z dnia 14 listopada 1972r. nadleśnictwo Lubań włączono w całości do nadleśnictwa Węgliniec.
Do 1945r. gospodarka leśna w lasach późniejszego nadleśnictwa Lubań była prowadzona prawdopodobnie w oparciu o plany urządzeniowe. Najlepiej zagospodarowane były lasy komunalne, fundacyjne i klasztorne, gorzej natomiast lasy drobnej własności prywatnej. Cięcia rębne prowadzono dużymi zrębami zupełnymi, a powierzchnie zrębowe odnawiano jednogatunkowymi kulturami sosny lub świerka.